Мешкей инелік
Ғалымдар дүниедегі ең мешкей жәндік – инелік деген тоқтамға келді. Мәселен, күйенте деген инелік екі сағатта қырықтан астам шыбын, маса немесе сона секілді жәндікті жеп қоюға қауқарлы. Егер де ол...
View ArticleКең дала санитары
Қазақстанның шөлді және шөлейтті жерлерінде мекендейтін қарсақ аңғарлы сайлар мен тау етектерінен жиі кездестіруге болады. Ол түлкі тұқымдасына кіретін жыртқыш аңдар қатарына жатады. Дене тұрқы 50-55...
View ArticleЖусанның жұпар иісі
Кең далаға шығып, терең тыныстағаныңда тұнық ауа жаныңды рахатқа бөлейді. Айнала көкорай шалғын, көк майса. Сылдырап аққан су мен жайқалған шөп. Сондай әдемі көріністерге қарап тұрғаныңда маңдайыңды...
View ArticleАйт сырыңды, ақ қайың!
Мың бұрала майысқан ақ қайыңдар талай ақын-жазушылардың шығармаларына арқау болғаны сөзсіз. Себебі ақ қайың әсемдік пен нәзіктіктің, сұлулық пен тәккаппарлықтың символы іспетті. Одан бөлек ақ қайыңның...
View ArticleКаспидің амфибия тасбақалары
Жер бетінде теңіз тасбақаларының бірнеше ондаған түрі мекендесе (тасбақаның 300-ден астам түрі бар), соның біреуін қазақ жерінен кезтестіруге болады. Азиялық теңіз тасбақалары тұқымдасына жатқызылатын...
View ArticleКүйкентайдан қашқан торғайым-ай!
Күйкентай – сұңқар тектес жыртқыш құстар қатарына жатқызылады. Қазақ жерінде оның екі түрі кездеседі: дала күйкентайы және кәдігімгі күйкентай. Дене тұрқы 29-33 см. болса, қанатының ұзындығы 23-28 см....
View ArticleҚұстың да жай құсы емес, Тауыс құсы
Тауыс құсы (павлин) – жер бетіндегі ең әдемі құстардың көшін бастап тұр. Ол туралы талай рет айтылып та, жазылып та жүр. Ал осы құстың неге ерекше әдемі болып көрінетінін зерттеп көрген Қытайдың FUDAN...
View ArticleПайғамбарымызды (с.ғ.с.) дұшпаннан қорғап қалған өрмекші
Мұсылмандар үшін өрмекшінің орны бөлек. Себебі ислам дінінде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Мәдинаға һижрет етіп бара жатып, Хира үңгіріне жасырынғаны туралы дерек бар. Сонда Алла Тағала өрмекшіге қысқа уақыт...
View ArticleХас сұлуым –қарлығашым
Қазақтар қыздарына «Қарлығаш» деген есімді бекер қоймаса керек. Себебі біздің ата-бабаларымыз басқа басқа бұл құсты ежелден ерекше қастерлеп, ұясын бұзбаған. Себебі жер бетінде қарлығаштан асқан...
View ArticleБал арасының балы
Бал арасы балға қажетті шірне мен тозаң жинау үшін тынбастан гүлден гүлге қонады. Және ол қызметті «жұмысшы» аралар ғана атқарады. Олар ұясынан ондаған шақырым жерге ұзап кетсе де, ұясын адаспай...
View ArticleОңтүстіктің маржаны – «Сайрам-Өгем»
«Сайрам-Өгем» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Тянь Шань», «Өгем», «Қаржантау», «Боралдай» және «Талас Алатауы» тауларының түйіскен жерінде орналасқан. Парк аумағымен «Өгем», «Сайрамсу», «Қасқасу»,...
View ArticleТұзбайырда «күннің өзі тұзды»
Ғалымдардың айтуынша, бүгінгі Маңғыстау жері жүздеген миллион жыл бұрын Лавразия мен Гондвана суперконтиненттерінің арасын алып жатқан Тетис мұхитының табаны болған. Оған сол алқапта ара-тұра табыла...
View ArticleӘмбебап қамыс
Қамыс – қияқ тұқымдасына жататын әлемде ең көп таралған өсімдік. Көбіне ылғалды жерлер, су арналары мен жағалауларда өседі. Жер бетінде қамыстың 250 астам түрі кездессе, соның 14 түрі біздің елімізде...
View ArticleШаңқылдауық суырлар
Қазақстанның ормандарында, шөлді жерлері мен таулы аймақтарында суырдың 4 түрі кездеседі. Олар: дала суыр (Marmota bobak), сұр cуыр (Marmota baibacina), ұзынқұйрықты суыр (Marmota caudata) және...
View ArticleҚұмырсқадай еңбек ету
Құмырсқа – топтанып тіршілік ететін, жер бетінде ең көп тараған жәндік. Бұнақ денелілер отрядына жататын ондай жәндіктің бүгінде 10 мыңдай түрі бары анықталып отыр. Құмырсқаның денесі бас, кеуде және...
View ArticleҚұрбақаның пайдасы
Құрбақа (лат. Bufonidae) – құйрықсыз қосмекенділер отрядына жататын жәндік. Және ол жер бетінде ең көп тараған жәндіктердің қатарына жатады. Оның 21 тұқымдасы және 300-дей түрі бар. Құрбақаның басты...
View ArticleБарқытгүл ме, бақыт гүлі ме?
Барқытгүл – астра гүлдері тұқымдасына жататын көп жылдық өсімдік. Отаны – Солтүстік Америка. Жабайы табиғатта оның отызға жуық түрін кездестіруге болады. Бұл гүл күтімді көп қажет етпейтіндіктен...
View ArticleБұлақ көрсең көзін аш
«Бұлақ суы» деп жер асты суларының жердің бетіне өздігінен шоғырлана шығатын суды айтады. Көбінесе таулы аймақтарда кездесетін ондай табиғи судың ортақ атауы болмағандықтан әр жерде әртүрлі айтады....
View ArticleҚарынжарық ойпаты
Маңғыстау өңірі – еліміздің оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Бұл өңірдің батысы мен солтүстігін қоршай Каспий теңізі алып жатса, оңтүстігі Түркменстан, оңтүстік-шығысы Қарақалпақстан елімен...
View ArticleҚалың кілем төрге керек, қызғалдақ гүлі жерге керек
Қызғалдақ – лалагүлдер тұқымдасына жатқызылатын көп жылдық шөптесін пиязшықты өсімдік. Біздің елімізде оның 32 түрі бар. Биіктігі 10-35 сантиметр аралығында болса, сабағы жұмыр, тік болып өседі....
View Article